Eğitim Konuları:

a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler,

b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,

c) İşyeri temizliği ve düzeni,

ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar

Eğitimin Amacı:

Çalışanlara hukuksal hak ve sorumluluklarının öğretilmesi,                                                                        

İşyeri temizliği ve düzeninin çalışanlara aşılanması

Meslek hastalıkları ve iş kazaları hakkında bilgilendirme yapılması,

Eğitim Sorumlusu:

İş Güvenliği Uzmanı

Dünyamızdaki kimyasal madde üretiminin; 1950’li yıllarda 7 milyon ton/yıl iken bu oran, 1985 yılında 250 milyon ton/yıla,  2000 yılına baktığımızda ise ne yazık ki  400 milyon ton/yıla yükseldiğini görmekteyiz. Günümüzde ise;  bu rakamın 500 milyon ton/yıl'a ulaştığı tahmin ediliyor. Dünya genelinde yaklaşık 140 bin farklı kimyasalın kullanıldığı ve bunlardan 5 ila 7 bin arasında kimyasalın zararlı olduğu bilinmekle beraber, bu zararlı kimyasalların 3 bine yakınının kanserojen etkiye sahip olduğu da acı gerçekler arasında.

Aralarında büyük doğa felaketlerine sebep olabilecek; son derece ölümcül farklı kimyasalların bulunduğu bir ortamda, taşınması ile kullanıma geçiş aşamalarını kapsayan geniş bir açıdan durumu incelemeye aldığımızda; söz konusu kimyasal maddelerden doğabilecek risklerin sınıflandırılabilmesi ve değerlendirilerek gerekli önlemlerin alınabilmesi için oluşturulacak belgelendirilme işleminde standardizasyon çalışması kaçınılmazdır.

Her ne kadar birbirinin benzeri olsa da, dünyanın farklı ülkelerinde sınıflandırma, etiketleme ve taşıma konusunda farklı standartlar büyük problemlere yol açmış ve daha genel kapsamlı bir yaklaşım gereksinimini doğurmuştur. Bu gereksinim doğrultusunda, kimyasal ürünlerin küresel anlamda tüm dünyada aynı prosedürlerle dolaşımının sağlanması amacıyla gerçekleştirilen faaliyetler,  günümüzde Global Harmonized System (GHS) adı altında küresel uyum sistemi haline getirilmiştir. Sınıflandırma ve Etiketlemede küresel uyum sistemi, 1992 yılında Rio’da yapılan Birleşmiş Milletler Konferansında, OECD, ILO ve farklı hükümetler ve de diğer paydaşların katılımlarının sonucunda; "Mümkün olduğu taktirde 2000 yılı itibari ile malzeme güvenlik bilgi formları ve kolay anlaşılır sembolleri içeren bir küresel uyumlu tehlike sınıflandırması ve uyumlu etiketleme sistemi oluşturulmalıdır." ifadesiyle ortaya konmuştur. İfadeyi kurulan sisteme göre biraz daha ayrıntılı anlatırsak; belirtilen standartlarla kimyasal ürünler farklı tehlike kategorilerine göre sınıflandırılır ve bu sınıflandırmanın sonucunda etiketlenir. 2009 yılında Avrupa Birliği’nde yürürlüğe giren Sınıflandırma, Etiketleme ve Paketleme (Classification, Labelling and Packaging - CLP) direktifleri de Global Harmonized System (GHS)’ den faydalanılarak hazırlanmış olup, kimyasal ürünlerin AB kapsamında nasıl sınıflandırılacağını, etiketleneceğini ve ambalajlanacağını tanımlayan direktiflerdir.

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) Nedir?

Material Safety Data Sheet (MSDS) ya da diğer anlamda Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MGBF); az önce bahsettiğimiz kapsamda sınıflandırılan kimyasal maddelere ait bilgi formlar anlamına gelmektedir. Bu formlarda; imalatçılar, ihracatçılar, özellikle ithalatçılar ve de mamul dağıtımı yapan distrübitör firmaların mamül hakkında müşterilerine vermesi gereken bilgiler eksiksiz olarak yer almak zorunda olup, kimyasal ürünlere ait bir çeşit kimlik kartı küresel anlamda düzenlenmiş olur.

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS - Material Safety Data Sheet) aracılığıyla, kimyasal bir malzemenin içerdiği potansiyel tehlikelere (reaktivite, sağlık, yangın, çevre vb.) dikkat çekilerek, bu kimyasal ürünlerle güvenli bir şekilde nasıl çalışılacağı net bir şekilde gösterilmiş olmaktadır. Bununla birlikte; kimyasalın tehlikeleri, kullanım, depolama, taşıma ve acil durum prosedürleri hakkında bilgiler de bu formların içeriğinde yer alır. Şöyle ki; MSDS formları sayesinde ilgili malzeme hakkında malzemenin etiketinden çok daha fazla bilgi edinmek mümkün olabilir. MSDS formları, ilgili malzemenin tedarikçisi ya da üretici firma tarafından hazırlanabilir.

İşletmelerde kullanılan kimyasal maddelerin kullanımıyla ilgili risklerin tanımlanması, değerlendirilmesi ve kontrolünde MSDS’lerin çok önemli bir rolü vardır. Bu formların temel amacı, bir işletmede üretimde/laboratuvarda kullanılan farklı ve tehlikeli kimyasal maddelerle ilgili bilgiye hızlı bir şekilde erişimi sağlamasıdır. Kullanılan tehlikeli kimyasal maddelere ilişkin Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarının düzenli ve güncel bir şekilde firmalarda uygun noktalarda bulundurulması demek; o firmada özellikle  14001 & 18001 standartları kapsamında tam bir iş sağlıği ve güvenliği yönetiminin en sağlam şekilde başlatılmış olduğu ve sistemin başarıyla yürütüldüğü anlamına gelir.

Ek olarak; söz konusu formların ülkemizde faaliyet gösteren işletmeler/işyerlerinde Türkçe formatta bulundurulması yasal bir zorunluluktur. MSDS formlarında her kimyasal maddeye özel hazırlanması gereken aşağıdaki bilgiler yer almaktadır;

-       Madde / Müstahzar ve Üreticinin Kısa Tanıtım

-       Kimyasal Bileşimi / İçindekiler Hakkında Bilgi

-       Kimyasalın Tehlikeleri Hk.Tanıtımı

-       İlkyardım Bilgileri & Önlemleri

-       Yangınla Mücadele Bilgileri ve Önlemleri

-       Kaza Sonucu Yayılmaya Karsı Önlemler

-       Kullanım/Elleçleme ve Depolama Özellikleri

-       Maruziyet Kontrolleri ve Kişisel Korunma Bilgileri

-       Maddenin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

-       Maddenin Kimyasal Kararlılığı ve Reaktivitesi

-       Toksikolojik Bilgi

-       Ekolojik Bilgi

-       Bertaraf Bilgileri

-       Taşımacılık Bilgileri

-       Yasal Mevzuat Bilgileri

-       Diğer Bilgiler

Bir sonraki yazımızda Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarıyla ilgili özet bir mevzuat bilgisiyle tekrar buluşacağız.(İş Sağlığı ve Güvenliğinde BirİZ…)